Ernstige bijwerkingen medicatie bij Shelties en Collie-achtigen

Shelties kunnen overgevoelig zijn voor bepaalde geneesmiddelen, zoals Ivermectine (wormkuur) en loperamide (tegen diarrhee, DIARACE). De geneesmiddelen geven soms ernstige bijwerkingen of kunnen zelfs overlijden veroorzaken bij doseringen welke bij andere rassen normaal tot laag zijn en geen problemen geven.

Al sinds de jaren 80 is bekend dat veel Collies overgevoelig zijn voor middelen als Ivermectine. Overgevoeligheid kan al optreden bij een lage dosering. Vervolgens bleken deze honden ook overgevoelig te zijn voor andere geneesmiddelen.

In 2003 werd ontdekt dat deze overgevoeligheid werd veroorzaakt door een mutatie in het MRD-1-gen. Dit gen codeert voor een eiwit dat in de bloedhersenbarrière zorgt voor het buiten houden van bepaalde geneesmiddelen. Als dit eiwit ontbreekt kunnen stoffen uit het bloed, die normaal niet in het hersenweefsel penetreren, in de hersenen komen en ernstige vergiftigingsverschijnselen geven. Een hond kan zelfs overlijden.

Middelen waarvan verwacht kan worden dat ze problemen geven staan in de tabel, die u hieronder aantreft.

De afwijking op het MRD-1-gen is een recessieve afwijking . Een hond moet van beide ouders de afwijking meekrijgen om overgevoelig te zijn. Alleen dieren die homozygoot zijn voor de afwijking kunnen problemen krijgen bij bepaalde medicatie. Heterozygote dieren hebben geen problemen. Duitse onderzoekers geven aan dat 36% van de Collies overgevoelig is voor bepaalde medicatie. In de Duitse Sheltie populatie is echter 4% van de honden overgevoelig, maar 57% is drager van het gen. Dat betekent dat er een redelijke kans is dat in ieder volgend nest Shelties, de helft van de pupjes overgevoelig voor bepaalde medicijnen zal zijn.

Bij aan Collies verwante rassen zoals de Bobtail, Australian Shepherd, Border Collie en nog een aantal rassen zoals de Witte Herder komt deze afwijking ook voor, maar in een lagere frequentie.

In Duitsland en Amerika is het mogelijk honden te testen op het hebben van het afwijkende gen. Het zou mooi zijn door selectie te streven naar het verminderen van het aantal honden met deze afwijking.

Een andere manier om problemen te voorkomen is Collie-achtigen niet te behandelen met middelen die gevaarlijk kunnen zijn. Voor de meeste middelen zijn er namelijk goede alternatieven.

Niet iedere dierenarts is op de hoogte van de mogelijke overgevoeligheid van uw Sheltie voor deze geneesmiddelen. De gevolgen kunnen fataal zijn. Daarom is het verstandig dit artikel en de lijst met mogelijk gevaarlijke geneesmiddelen mee te nemen naar uw dierenarts.

Marion ten Cate

Literatuur: Tijdschrift voor Diergeneeskunde , Deel 129, sept. 2004, Internet en  Sheltie News

Met dank aan Karin Siereveld, dierenarts te Alkmaar

PDF-versie om uit te printen en eventueel aan uw dierenarts te geven bij uw volgende bezoek >>> KLIK HIER

GEVAARLIJKE GENEESMIDDELEN VOOR SHELTIES EN COLLIES

IVERMECTINE: Tegen vlooien, wormen en huismijt. Shelties en Collies zijn hier vaak overgevoelig voor. Wordt ook gebruikt bij koeien, schapen, varkens en paarden (Ivomec). Daarom kan het eten van uitwerpselen van deze dieren gevaarlijk zijn.

MOXIDECTINE: tegen parasieten. Zit in een wormpasta voor paarden (Equest) en in Cydectin: een wormmiddel voor schapen en runderen.

LOPERAMIDE: Tegen diarrhee, zit in Diacure, een anti diarrhee middel voor honden (voor mensen: Imodium en Diacure genaamd) Er staat in de bijsluiter dat het niet geschikt is voor Shelties en Collies.

DIGOXINE: Wordt veel gebruikt bij hartproblemen. Voorzichtig dosis aanpassen.

VINCRISTINE, VINBLASTINE, DOXORUBICINE: zijn Cytostatika, vooral gebruikt bij specialisten.

CICLOSPORINE: voor allergieën, vooral in gebruik bij specialisten.

DEXAMETHASON: wordt veel gebruikt. Dosering vooral bij Collies verlagen.

VERMINTHEL:ontwormingsmiddel. Er zijn Shelties gestorven na gebruik van dit middel!!

ACEPROMAZINE: verdovingsmiddel

BUTORPHANOL: pijnstiller

GENEESMIDDELEN DIE ER ERNSTIG VAN VERDACHT WORDEN DAT ZE PROBLEMEN ZOUDEN KUNNEN VEROORZAKEN BIJ SHELTIES EN COLLIES

DOMPERIDONE: tegen misselijkheid en maagklachten

ETOPOSIDE, MITOXANTRONE en PACLITAXEL: zijn celgroeiremmers, ter bestrijding van tumoren

MORPHINE: verdovingsmiddel, vooral pijnstiller

ONDANSETRON: ter bestrijding van misselijkheid en braken

QUINIDINE: tegen hartritmestoornissen

AMITRAZ:  tegen vlooien en teken

METAFLUMIZONE:  tegen vlooien en teken

RIFAMPICINE: antibioticum